Een artikel over de nalatenschap van August Janssen in Baarn voor het nieuwe nummer van Baarn Magazine bracht mij terug in de late negentiende eeuw. Eindelijk een gelegenheid om over de Wintertuin in het Cantonspark te schrijven! Met zijn afmetingen van 41 bij 25 meter en een hoogte van bijna 13 meter, was deze Wintertuin uit 1914 de grootste in zijn soort in Nederland. Tussen de tropische planten en struiken, hoge bananenbomen en palmen ontving Janssen zijn gasten. In het Cantonspark is het mooi wandelen. Aan het water, op een verhoging, staat nog steeds de colonnade van buitenplaats Oud-Roosenburgh bij Diemermeer. Janssen kocht deze opvallende folly op een veiling. Eens bood deze colonnade een fraai vergezicht over De Eem en de polders.

Een zilveren molenbeker ging eens op stap. Op zoek naar een plek waar hij een functie van betekenis zou kunnen hebben. Een boekslot zijn, dat leek hem wel wat! Hij koos een boek en klemde zijn glimmende wieken stevig om de voor- en achterkant ervan. Zo, dat boek kan niet meer open!
Eelco Veenmans Book lock, closed (II) Desperate attempt of a dutch windmill beaker heeft zich als een insect op het boek Zilverkunst in Nederland genesteld. Maar hij blijkt volkomen verkeerd ‘geland’. Een molenbeker is immers geen boekslot en door het ontbreken van een scharnier is het boek gesloten en kan er niet meer in worden gelezen.
Veenmans nieuwste creatie is een voortzetting van zijn eerdere reeks Silver Applications (2012). Daarin stelt hij de betekenis en (on)gebruiksfunctie van zilveren objecten ter discussie. Wat zou er gebeuren wanneer zilverstukken uit hun vitrinekasten kruipen en in onze hedendaagse maatschappij op zoek gaan naar plekken waar het functioneel kan zijn? Omdat het materiaal zo lang niet gebruikt is, ‘weet’ het niet meer wat functioneel is. Dat levert bijzondere combinaties op. Book lock, closed (II) Desperate attempt of a dutch windmill beaker is nu te zien in het Gemeentemuseum in Den Haag.

Bij een grote overzichtstentoonstelling over zilverkunst hoort natuurlijk een boek! Een jaar na het eerste telefoontje over deze opdracht, het schrijven van een relaas over dertig jaar zilverkunst, heb ik het auteursexemplaar in handen van Zilverkunst in Nederland. Een ode aan de Nederlandse zilversmeden. Hopelijk worden de lezers net zo enthousiast over zilverkunst als ik inmiddels ben!

Zilverkunst in Nederland, full colour, 192 pgs., Nederlands/Engels, met negen persoonlijke bijdragen van zilverkenners en -liefhebbers (€ 32,50). Een uitgave van Gemeentemuseum Den Haag en Uitgeverij Waanders.

‘Poetsen,‘vingers’ en zwarte aanslag horen bij zilver. Dat is een feit. Zilver moet onderhouden worden. Het moet glimmen en glanzen. Wegzetten in een vitrine dan maar en alleen vastpakken met witte handschoenen aan? Niet in het geval van zilverkunst! Die stukken moet je juist aanraken, op een tafel zetten, er omheen lopen, je afvragen welk verhaal ze vertellen en of ze misschien een onzichtbare functie verbergen. Aanraken en oppakken is in een museum niet mogelijk, maar de bijna 140 stukken kunnen er natuurlijk wel van heel dichtbij en van alle kanten worden bekeken.’
Dit is de inleiding van mijn artikel over zilverkunst in het aprilnummer van Collect. Een jaar lang heb ik me verdiept in dit intrigerende vakgebied met het oog op het verschijnen van het boek ter gelegenheid van de grote overzichtstentoonstelling in het Gemeentemuseum in Den Haag: Zilverkunst in Nederland (16 april t/m 21 augustus 2016).

Voor Collect ging ik vlak voor Kerst naar Enschede voor een ontmoeting met Geert Steinmeijer: Twents ondernemer, investeerder en bovenal gepassioneerd verzamelaar. Alle stromingen, stijlen en kunstenaars kunnen zijn aandacht vangen. Steinmeijer bracht in 25 jaar tijd een heel persoonlijke, gevarieerde collectie bijeen; een waarbinnen grenzen in tijd en plaats geen rol spelen. Een deel van deze bijzondere collectie is nu te zien in Rijksmuseum Twenthe: De Nieuwe Smaak – De kunst van het verzamelen (t/m 21 augustus 2016). Mijn favoriet? Study of the head of a young woman van Federico Barocci.