Onlangs viel hij voor het eerst sinds jaren weer in de bus, de Tennisballade. Een eerbetoon aan de tennisclub uit mijn jeugd waar dit jaar een dubbel lustrum wordt gevierd: de BLTC bestaat 110 jaar en is al 50 jaar gevestigd op de locatie aan de Bosbadlaan. middenin de bossen bij Lage Vuursche.

‘Vroeger’ verscheen de Tennisballade een paar keer per jaar. Volgeschreven met nieuws over het wel en wee van de club, teamopstellingen, huishoudelijke mededelingen, verslagen. Samengesteld, in elkaar geniet en verspreid door de leden zelf. Het blaadje werd door mij gespeld. Later, dacht ik, ga ik ook stukjes schrijven voor de Ballade! Maar ik vertrok uit Baarn en ging studeren. Het duurde een aantal jaren voordat ik mijn tennisracket weer oppakte en terugkeerde naar de BLTC. Inmiddels was het digitale tijdperk aangebroken. De good old Tennisballade was niet meer…

Ik kon dus geen ‘nee’ zeggen op de vraag of ik wilde meewerken aan een speciale editie van de Tennisballade: de Lustrumballade. En al helemaal niet toen ik zag met wie ik ging samenwerken: vormgeefster Rinske Pater, topcoördinator Anneke Sombekke en tekstschrijver Nico Kamminga.

Het was geweldig om de vroegste historie van de club in te duiken en allerlei ontdekkingen te doen. Oude foto’s brachten allerlei herinneringen terug: aan de seventies bar met het dakje, de rood-witgeblokte gordijntjes voor de ramen, het afhangbord met de haakjes voor je label (werkte altijd, nooit last van stroomstoringen) en aan al die mensen uit het verleden die de club hebben gebracht tot waar zij nu is: een van de mooiste tennisverenigingen van Nederland.

Foto: Een van de fantastische toernooi-affiches ontworpen door Emile Pater. Met het logo van het kantoor van mijn vader er op, de eerste sponsor van de BLTC.

Afgelopen zondag opende in Museum Jan van der Togt een tentoonstelling over het werk van glaskunstenaar Bernard Heesen (1958). Met geweldige, ontroerende en soms bizarre objecten. Mijn zaalteksten zijn dit keer opgenomen in een vurig rode vormgeving.

Voor het Drents Museum schreef ik het jaarverslag van 2016.
Een geweldige opdracht voor een geweldig museum. En wat was het een mooi jaar!
Link naar het jaarverslag

Foto: Arnout van Albada, ‘Taart voor Mokum’, 2012

De samenwerking tussen kunstenaars Jan Verschoor en Rob Brünnmayer staat centraal in het artikel voor de wintereditie van UIT Magazine. Ze wonen in een van de oudste huisjes van Amstelveen dat rechtstreeks in verbinding staat met Museum Jan van der Togt. Hun huis is een museum op zichzelf. Je komt er ogen tekort. Als de deur open staat, zijn bezoekers er gewoon welkom. Werken doen Jan en Rob in het ernaast gelegen voormalige schooltje – de oudste openbare lagere school van Nederland.

Fragment uit het artikel: ‘De samenwerking tussen Brünnmayer en Verschoor begon in de vroege jaren 60, toen ze een werkruimte deelden in de achterste helft van een van de oudste huisjes van Amstelveen. De woning was onbewoonbaar verklaard maar mocht wel worden gebruikt om er te werken. “Stiekem woonden we er natuurlijk toch. Het was best afzien”, vertelt Verschoor, “de gevel stond helemaal scheef, het was er koud en de plee was buiten, in zo’n houten huisje. Maar wat waren we trots dat we een ruimte konden huren! Hier heeft Paul Huf de foto voor de Grolsch-reclamecampagne ‘Vakmanschap is Meesterschap’ van ons genomen.”
In het voorhuis woonde Dien de Hoop. Verschoor: “Oergezellig was dat. Dien bracht ons altijd soep en broodjes. Wij moesten wel eens op haar hondjes en vogels passen. Toen een van de kanaries plotseling doodging, zijn we als een haas in Amsterdam een gele kanarie gaan zoeken die er op leek. ‘Vreemd,’ zei Dien na een tijdje, ‘hij zingt opeens zo pittig.’ Toen hebben we alles maar opgebiecht.” 26 jaar woonden Brünnmayer en Verschoor ‘bij Dien’. Toen zij verhuisde, hebben ze het hele pand gerenoveerd tot het huidige Museumhuis.’

Voor een achtergrondartikel in Collect bij de grote overzichtstentoonstelling ‘Rumoer in de stad’ in het Gemeentemuseum in Den Haag heb ik me verdiept in de wereld van de Schilders van Tachtig. Conservator Frouke van Dijke heeft me alles verteld over de turbulente tijd waarin deze kunstenaars actief waren. Ze schreef ook de prachtige catalogus bij de tentoonstelling.

Fragmenten uit het artikel: ‘De schilders van de Haagse School hielden van het Hollandse landschap. Ze domineerden het kunstleven in de jaren tachtig van de negentiende eeuw en waren de helden van de jongere generatie. Trokken de leden van de Haagse School met hun schilderspullen de natuur in, voor hun jeugdige volgelingen begon de inspiratie al bij het verlaten van de voordeur: op straat. Isaac Israëls, George Hendrik Breitner, Willem de Zwart, Eduard Karsen, Willem Bastiaan Tholen, Willem Witsen en Jacobus van Looy omarmden de stad in een tijd dat het stadsleven zoals wij dat nu kennen, tot bloei kwam. Voor deze ‘schilders van Tachtig’ kon alles in de stad een onderwerp zijn. Met het werk van deze schilders toont het Gemeentemuseum Den Haag de moderne stad in al haar schoonheid, lelijkheid, rumoer en verstilling. De schilderijen, tekeningen en snapshotfoto’s voeren de toeschouwer heel even mee naar het dagelijks leven in de dynamische laat-negentiende-eeuwse stad.’

Bekijken: ‘Rumoer in de stad. De schilders van Tachtig’, Gemeentemuseum Den Haag, 14 april t/m 5 november 2017

chief. Wat wordt hier ongelofelijk veel georganiseerd en gerealiseerd. Maar boven alles is het een prachtige plek om onderzoek te doen, stukken in te zien of historische films over Drenthe te bekijken. Drents Archief Jaarbericht 2016

Voor de fototentoonstelling ‘Through the Eyes of Others’ van Micky Hoogendijk in Museum Jan van der Togt in Amstelveen schreef ik twee zaalteksten die fraai werden vormgegeven door Bureau Van Den Tooren.

In glossy magazine The Art of Living zijn maar liefst vier pagina’s gewijd aan Jan Verschoor en Museum Jan van der Togt: ’25 jaar Jan’ in Museum Jan van der Togt. Wie is Jan? Mijn tekst en de mooie foto’s van Eddy Wenting zijn geplaatst in een prachtige vormgeving!

Trots om weer te hebben meegewerkt aan Baarn Magazine! Dit keer met een verhaal over de oudste vondst van Baarn, een vuurstenen bijl uit de Nieuwe Steentijd, gevonden door Wim Zondag. Voor het thema van dit nummer van Baarn Magazine – Net Echt – bracht ik een middag door bij Studio Martine Hommes. Inspirerend!

Voor Museum Jan van der Togt in Amstelveen de zaalteksten geschreven ter gelegenheid van de opening van de nieuwe museumvleugel en de openingstentoonstellingen over jarenlange vriendschappen: tussen oud-industrieel en verzamelaar Jan van der Togt en beeldhouwer Jan Verschoor en tussen de kunstenaars Sam Francis, Walasse Ting, Karel Appel en Pierre Alechinsky.

Op 14 juli 2006 schreef Henri Reuchlin een eerste verhaal over bier voor de website van zijn BIERburo. In tien jaar tijd verschenen er bijna 300 blogs van zijn hand. Zo geeft het oudste bierblog van Nederland een beeld van de ontwikkeling van de bierrevolutie in het afgelopen decennium. Om het jubileum te vieren, vroeg Henri Reuchlin tien gastschrijvers een blog te schrijven voor het BIERburo. Een hele eer dat ik bij de tien uitverkorenen hoorde! En dat terwijl ik geen druppel bier drink… Maar de zeventiende-eeuwse schilder Jan Steen daarentegen lustte wel degelijk een biertje. Lees er over in het blog van 28 juli 2016: ‘Over een Delftsche Hont en eenden in de brouwerij’.
Over een Delfsche Hont…

Na Rotterdam, Enkhuizen en Enschede, reisde ik in maart voor Collect naar Amstelveen. Daar vertelden beeldend kunstenaars Tomas Hillebrand, Jan Verschoor (tevens oud-directeur van het museum) en Rob Brünnmayer mij alles over Museum Jan van der Togt. Dit bijzondere museum is 25 jaar geleden ontstaan rond de collectie van industrieel Jan van der Togt (1905-1995). Binnenkort wordt een nieuwe tentoonstellingsvleugel in gebruik genomen voor de vaste collectie monumentaal glas en schilderijen van Hans Kanters en Sam Francis. in deze collectie is de grilligheid en het hart van de particuliere verzamelaar Van der Togt nog steeds zichtbaar. De sfeer in het museum is persoonlijk én huiselijk. Dat laatste is wel heel letterlijk het geval. Jan Verschoor en Rob Brünnmayer bewonen een van de oudste huisjes van Amstelveen. Hun achterdeur komt uit… in het museum. Als de deur openstaat, kunnen bezoekers gewoon binnenlopen en even op de bank in de huiskamer zitten om te genieten van alle kunstwerken in dit ‘museumhuis’.

Een artikel over de nalatenschap van August Janssen in Baarn voor het nieuwe nummer van Baarn Magazine bracht mij terug in de late negentiende eeuw. Eindelijk een gelegenheid om over de Wintertuin in het Cantonspark te schrijven! Met zijn afmetingen van 41 bij 25 meter en een hoogte van bijna 13 meter, was deze Wintertuin uit 1914 de grootste in zijn soort in Nederland. Tussen de tropische planten en struiken, hoge bananenbomen en palmen ontving Janssen zijn gasten. In het Cantonspark is het mooi wandelen. Aan het water, op een verhoging, staat nog steeds de colonnade van buitenplaats Oud-Roosenburgh bij Diemermeer. Janssen kocht deze opvallende folly op een veiling. Eens bood deze colonnade een fraai vergezicht over De Eem en de polders.

Een zilveren molenbeker ging eens op stap. Op zoek naar een plek waar hij een functie van betekenis zou kunnen hebben. Een boekslot zijn, dat leek hem wel wat! Hij koos een boek en klemde zijn glimmende wieken stevig om de voor- en achterkant ervan. Zo, dat boek kan niet meer open!
Eelco Veenmans Book lock, closed (II) Desperate attempt of a dutch windmill beaker heeft zich als een insect op het boek Zilverkunst in Nederland genesteld. Maar hij blijkt volkomen verkeerd ‘geland’. Een molenbeker is immers geen boekslot en door het ontbreken van een scharnier is het boek gesloten en kan er niet meer in worden gelezen.
Veenmans nieuwste creatie is een voortzetting van zijn eerdere reeks Silver Applications (2012). Daarin stelt hij de betekenis en (on)gebruiksfunctie van zilveren objecten ter discussie. Wat zou er gebeuren wanneer zilverstukken uit hun vitrinekasten kruipen en in onze hedendaagse maatschappij op zoek gaan naar plekken waar het functioneel kan zijn? Omdat het materiaal zo lang niet gebruikt is, ‘weet’ het niet meer wat functioneel is. Dat levert bijzondere combinaties op. Book lock, closed (II) Desperate attempt of a dutch windmill beaker is nu te zien in het Gemeentemuseum in Den Haag.

Bij een grote overzichtstentoonstelling over zilverkunst hoort natuurlijk een boek! Een jaar na het eerste telefoontje over deze opdracht, het schrijven van een relaas over dertig jaar zilverkunst, heb ik het auteursexemplaar in handen van Zilverkunst in Nederland. Een ode aan de Nederlandse zilversmeden. Hopelijk worden de lezers net zo enthousiast over zilverkunst als ik inmiddels ben!

Zilverkunst in Nederland, full colour, 192 pgs., Nederlands/Engels, met negen persoonlijke bijdragen van zilverkenners en -liefhebbers (€ 32,50). Een uitgave van Gemeentemuseum Den Haag en Uitgeverij Waanders.

‘Poetsen,‘vingers’ en zwarte aanslag horen bij zilver. Dat is een feit. Zilver moet onderhouden worden. Het moet glimmen en glanzen. Wegzetten in een vitrine dan maar en alleen vastpakken met witte handschoenen aan? Niet in het geval van zilverkunst! Die stukken moet je juist aanraken, op een tafel zetten, er omheen lopen, je afvragen welk verhaal ze vertellen en of ze misschien een onzichtbare functie verbergen. Aanraken en oppakken is in een museum niet mogelijk, maar de bijna 140 stukken kunnen er natuurlijk wel van heel dichtbij en van alle kanten worden bekeken.’
Dit is de inleiding van mijn artikel over zilverkunst in het aprilnummer van Collect. Een jaar lang heb ik me verdiept in dit intrigerende vakgebied met het oog op het verschijnen van het boek ter gelegenheid van de grote overzichtstentoonstelling in het Gemeentemuseum in Den Haag: Zilverkunst in Nederland (16 april t/m 21 augustus 2016).

Voor Collect ging ik vlak voor Kerst naar Enschede voor een ontmoeting met Geert Steinmeijer: Twents ondernemer, investeerder en bovenal gepassioneerd verzamelaar. Alle stromingen, stijlen en kunstenaars kunnen zijn aandacht vangen. Steinmeijer bracht in 25 jaar tijd een heel persoonlijke, gevarieerde collectie bijeen; een waarbinnen grenzen in tijd en plaats geen rol spelen. Een deel van deze bijzondere collectie is nu te zien in Rijksmuseum Twenthe: De Nieuwe Smaak – De kunst van het verzamelen (t/m 21 augustus 2016). Mijn favoriet? Study of the head of a young woman van Federico Barocci.

Te horen op de radio: ‘De nieuwe Snoecks ligt nu in de winkel’ – ingesproken voor Scriptum Uitgevers in Schiedam.
En op tv: een commercial voor Fluimucil – een topopdracht van Multivoice in samenwerking met Paul Cupido van C72 Sound & Motion!

Geschreven voor Collect: ‘De wereld van Cornelis Springer in Enkhuizen’. Een verhaal over de negentiende-eeuwse stadsportrettist Cornelis Springer. Er gebeurt van alles op zijn taferelen. Die geven een mooi beeld van de Zuiderzeesteden in de late negentiende eeuw. In het Zuiderzeemuseum Enkhuizen zijn maar liefst tweehonderd werken van Springer bij elkaar gebracht. Zeker gaan kijken naar ‘Door het oog van Springer’ in het Zuiderzeemuseum Enkhuizen (12 december 2015 t/m 10 april 2016).

Op 10 oktober opent in Museum Boijmans van Beuningen een interessante tentoonstelling over de genreschilderkunst in de zestiende eeuw – de eeuw van de opkomst van het protestantisme, de Beeldenstorm en het begin van de Tachtigjarige Oorlog. In deze turbulente tijd verdween gaandeweg de vanzelfsprekende band tussen kunst en kerk. Kunstenaars moesten op zoek naar nieuwe onderwerpen om af te beelden. Die vonden ze in het dagelijks leven, op kermissen en bruiloften, maar ook tijdens herberg- en bordeelbezoeken. Spelende kinderen, belastingontvangers, pannenkoekenbakkers, boeren en kleurrijke figuren als kwakzalvers, marskramers, waarzeggers en bedelaars kregen de hoofdrol in hun werken. In de genreschilderkunst staat humor centraal, platte humor soms. Het wemelt van de ‘gekke bekken’ en grappige situaties. De werken waren bedoeld als ‘amusement’, maar dienden ook als spiegel voor het eigen gedrag. Behalve topschilders als Jheronimus Bosch en Pieter Bruegel de Oude ging een scala aan meer of minder bekende kunstenaars zich bezighouden met het dagelijks leven als onderwerp. Wel eens gehoord van Jan Sanders van Hemessen, Marinus van Reymerswale, Ambrosius Benson of Jan Vermeijen? Na het zien van de tentoonstelling in Museum Boijmans Van Beuningen vergeet je hun prachtige werk niet meer!

Beslist gaan kijken en van tevoren mijn artikel lezen in het oktobernummer van Collect: ‘Van Bosch tot Brueghel. Lachen, verwonderen en vooral kijken’. ‘De ontdekking van het dagelijks leven-van Bosch tot Bruegel’, Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam (10 oktober 2015 – 17 januari 2016).